انواع مختلف افزودنی‌های بتن
مقدمه
افزودنی (Admixture) به بتن یا ملات اضافه می‌شود تا نرخ هیدراسیون سیمان هیدرولیکی را افزایش دهد و زمان گیرش را کوتاه کند. افزودنی‌ها معمولاً قبل یا هنگام اختلاط بتن به بچ (مخلوط) اضافه می‌شوند. این مواد می‌توانند کیفیت بتن، قابلیت کارپذیری، سرعت یا تأخیر در زمان گیرش و سایر ویژگی‌های بتن را مطابق نیاز بهبود دهند.
افزودنی‌های شیمیایی می‌توانند هزینه ساخت را کاهش دهند، ویژگی‌های بتن سخت‌شده را اصلاح کنند، کیفیت بتن را در مراحل اختلاط، حمل، اجرا و عمل‌آوری تضمین کنند و در مواقع اضطراری عملیات بتن‌ریزی کمک کنند.
انواع افزودنی‌ها
۱. افزودنی‌های کاهنده آب (Water Reducing Admixtures)
این افزودنی‌ها برای کاهش مصرف آب و افزایش قابلیت کارپذیری و سرعت افزایش مقاومت استفاده می‌شوند. مواد اصلی شامل لگنوسولفونات‌ها و اسیدهای هیدروکسی‌کربوکسیلیک است. افزودنی‌های کاهنده آب به دستیابی به مقاومت مشخص با مصرف کمتر سیمان کمک می‌کنند و بتن را در شرایط دشوار قابل اجرا می‌سازند.
۲. افزودنی‌های کندگیر (Retarding Admixtures)
کندگیرها هیدراسیون سیمان را به تعویق می‌اندازند بدون آنکه مقاومت نهایی بتن را کاهش دهند. کاربردها:
• مقابله با دماهای بالا که زمان گیرش را کاهش می‌دهد
• جلوگیری از مشکلات ناشی از تأخیر بین اختلاط و اجرا
• امکان حمل بتن در مسافت‌های طولانی‌تر
• افزایش زمان برای پرداخت دستی یا تکسچرینگ سطح بتن
• جلوگیری از ایجاد درز سرد
۳. افزودنی‌های زودگیر (Accelerating Admixtures)
زودگیرها برای افزایش سرعت کسب مقاومت و کوتاه کردن زمان گیرش استفاده می‌شوند. مواد شیمیایی شامل: کلرید کلسیم، فرمات کلسیم، تری‌اتانول‌آمین، نیتریت سدیم، سولفات سدیم و... هستند. کاربردها:
• افزایش سرعت سخت شدن یا گیرش
• دستیابی به مقاومت اولیه سریع برای بازکردن قالب
• بهبود عملکرد در دماهای پایین
۴. افزودنی‌های هوادهنده (Air-Entraining Admixtures)
این افزودنی‌ها حباب‌های ریز هوا در بتن ایجاد می‌کنند تا:
• مقاومت در برابر یخ‌زدگی و ذوب
• بهبود کارپذیری بتن
• افزایش دوام بتن سخت‌شده
مواد شامل رزین‌های طبیعی چوب، چربی‌ها، لیگنوسولفونات‌ها، سولفات‌های آلکیل و غیره است.
۵. افزودنی‌های پوزولانی (Pozzolanic Admixtures)
پوزولان‌ها با هیدروکسید کلسیم حاصل از هیدراسیون سیمان واکنش می‌دهند و مواد سیمانی اضافی تولید می‌کنند. مزایا:
• کاهش هزینه با جایگزینی سیمان پرتلند
• کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای
• افزایش دوام بتن
• مناسب برای سازه‌های نگهدارنده آب مانند سدها
۶. افزودنی‌های ضدآب (Waterproofing Admixtures)
این افزودنی‌ها از نفوذ آب به بتن جلوگیری می‌کنند و تخلخل بتن را کاهش می‌دهند. عملکرد:
• افزایش دوام سازه
• کاهش هزینه نگهداری
• کاربرد در سقف، دیوار، فونداسیون و مناطق با شرایط اقلیمی متفاوت
۷. افزودنی‌های گازی (Gas-Forming Admixtures)
این افزودنی‌ها حباب‌های ریز در بتن تولید می‌کنند تا حجم اولیه حفظ شود و از نشست و خون‌ریزی جلوگیری شود. مواد شامل پودر آلومینیوم، کربن فعال، هیدروژن پراکسید هستند. کاربرد:
• مقاومت در برابر نشست و خون‌ریزی
• ساخت بتن سبک
۸. افزودنی‌های کاهش دهنده هوا (Air-Detraining Admixtures)
این افزودنی‌ها هوای اضافی در بتن تازه را آزاد می‌کنند و از هوای بیش از حد جلوگیری می‌کنند. مواد رایج: تری‌بوتیل فسفات، سیلیکون‌ها، الکل‌های نامحلول در آب.
۹. افزودنی‌های جلوگیری از واکنش قلیایی با سنگدانه (Alkali Aggregate Expansion Preventing Admixtures)
این افزودنی‌ها واکنش‌های مخرب قلیایی-سیلیسی (ASR) و قلیایی-کربناتی (ACR) را کنترل می‌کنند. کاربرد سیمان‌های مکمل مانند خاکستر بادی، میکروسیلیس و سرباره گرانوله برای کاهش انبساط ناشی از ASR موثر است.
۱۰. افزودنی‌های ضدشسته شدن (Anti-Washout Admixtures)
این افزودنی‌ها ویسکوزیته بتن تازه را افزایش می‌دهند تا بتن در شرایط آب زیاد شسته نشود. کاربرد:
• تولید بتن خودتراکم
• جلوگیری از شسته شدن در بتن‌های زیر آب
۱۱. افزودنی‌های گروتینگ (Grouting Admixtures)
برای تزریق و گروتینگ بتن و ملات سیمانی استفاده می‌شوند. شامل:
• گروت غیرانقباضی
• ملات پر کردن حفره‌ها و فونداسیون‌ها
• استفاده از شتاب‌دهنده‌ها یا کندگیرها بسته به نیاز
۱۲. افزودنی‌های ضدخوردگی (Corrosion Inhibiting Admixtures)
این افزودنی‌ها میلگردها و فولاد درون بتن را از خوردگی محافظت می‌کنند. افزودنی‌های مهاجرتی (Migratory) بعد از سخت شدن بتن محسوب نمی‌شوند.
۱۳. افزودنی‌های چسباننده (Bonding Admixtures)
برای بهبود چسبندگی، مقاومت کششی، خمشی و فشاری ملات‌ها استفاده می‌شوند. مواد: پلی‌وینیل کلراید، پلی‌وینیل استات، اکریلیک، کوپلیمرهای بوتادین-استایرن.
۱۴. افزودنی‌های ضدقارچ، ضدباکتری و حشره‌کش (Fungicidal, Germicidal, Insecticidal Admixtures)
مواد میکروب‌کش که رشد قارچ و باکتری را کاهش می‌دهند، شامل:
• فنول‌های پلی‌هالوژنه
• امولسیون دیلدلرین
• ترکیبات مس
میزان مصرف: ۰.۱ تا ۱۰ درصد وزن سیمان
۱۵. افزودنی‌های رنگی (Coloring Admixtures)
این افزودنی‌ها بتن را با رنگ پایدار و مقاوم در برابر تغییر رنگ تزئین می‌کنند و برای:
• ایجاد جلوه‌های سنگ طبیعی
• استفاده در بتن مهره‌دار و چاپی
نتیجه‌گیری
هر افزودنی دارای ویژگی‌ها و ترکیب شیمیایی منحصر به فرد است و قبل از استفاده باید کاربرد و محدودیت آن بررسی شود. بهتر است با مشورت کارشناسان انتخاب شوند. هزینه افزودنی‌ها بسته به نوع و مقدار استفاده به هزینه هر متر مکعب بتن افزوده می‌شود.
برای دریافت مشاوره و اطلاعات بیشتر، همین حالا با ما تماس بگیرید.